“Em cảm thấy mình nên trân trọng cuộc sống hoà bình ngày hôm nay thế hệ cha anh đã anh dũng chiến đấu, hy sinh tính mạng để đổi lấy tự do cho đất nước", "Khâm phục ý chí sắt đá và trí thông minh của các chiến sĩ bị giam cầm”... Đó là những suy nghĩ và cảm nhận của các bạn học sinh lớp 11 trường THPT Nguyễn Siêu sau chuyến tham quan và học tập tại di sản Nhà tù Hoả lò "Thép trong ngục tù" vào giữa tháng 4 vừa qua.
Nhà Tù Hỏa Lò là một di tích lịch sử đặc biệt của Thủ đô Hà Nội, do thực dân pháp xây dựng vào năm 1896 nhằm giam cầm các chiến sĩ yêu nước Việt Nam chống lại thực dân pháp. Vốn có tên là Đề lao Trung ương (Maison Centrale) được xây trên đất của làng Phụ Khánh, tổng Vĩnh Xương (cũ), Hà Nội, là làng nghề chuyên sản xuất gốm nung, vì thế làng còn có tên là Hỏa Lò và nhà tù ở đây cũng được gọi là nhà tù Hỏa Lò.
.jpeg)
Trước khi bắt đầu hành trình, cả đoàn đã làm lễ dâng hương tri ân các anh hùng, liệt sĩ Nhà tù Hoả Lò tại khu tưởng niệm.
Sau khi nhận thiết bị máy nghe thuyết minh, các con bắt đầu chuyến hành trình 120 phút trải nghiệm, tìm hiểu về những câu chuyện đầy cảm động và kiên cường của các chiến sĩ bị giam cầm trong Nhà tù Hỏa Lò.
Ấn tượng nhất khi bước vào là cánh cửa sắt nặng nề với chốt cài to bản thể hiện sự chắc chắn, kiên cố, tượng trưng cho ranh giới giữa sự sống và cái chết, giữa gông cùm, xiềng xích và khát vọng tự do.
Các con được xem sa bàn và nghe giới thiệu về toàn cảnh nhà tù, về những bức tường đá bao quanh nơi diễn ra cuộc vượt ngục đầy mưu trí và quả cảm của các chiến sỹ cách mạng bằng hình thức “thăng thiên” (trèo tường).
Thoát ra khỏi không gian tăm tối và ngột ngạt của phòng giam tập thể, các con được gặp gỡ "một nhân chứng sống" - Cây bàng tình nghĩa, đã cứu sống nhiều cựu tù chính trị. Các con cũng được nghe kể về những cuộc vượt ngục phi thường của những cựu tù chính trị Hoả Lò qua các ống cống chật hẹp.
Không gian trở nên yên tĩnh vì các con được nghe thuyết minh bằng audio. Nhiều học sinh đã dành thời ngồi trầm ngâm, chiêm nghiệm, vừa lắng nghe câu chuyện được thuyết mình qua giọng đọc ấm áp, vừa liên tưởng tới bối cảnh tù đày ghê rợn, ngột ngạt của buồng giam, sự đàn áp khủng bố khốc liệt của cai ngục, các thiết bị tra tấn, máy chém. Tinh thần chiến đấu và sự hy sinh của các chiến sĩ đã làm nổi bật vẻ đẹp “thép trong ngục tù".
.jpg)
Di tích nhà tù Hoả Lò cũng là nơi giam giữ các tù nhân là phi công Mỹ trong trận ném bom B52 lịch sử xuống Hà Nội. Dù kẻ thù rất bạo tàn nhưng quân dân Hà Nội thể hiện tinh thần bác ái, đối xử tử tế với các phi công này. Thậm chí “Tù binh Mỹ được ăn ngang tiêu chuẩn cấp Đại tá của Quân đội chúng tôi” - theo lời của Đại tá Trần Trọng Duyệt - Chính trị viên, Trại trưởng Trại tù binh Mỹ ở Nhà tù Hỏa Lò.
Buổi dạy và học tại di tích Hoả Lò thực sự là một trải nghiệm khó quên đối với học sinh khối 11. Các con thấu hiểu giá trị của hòa bình, độc lập, tự do và dặn mình sống có trách nhiệm hơn với từng phút giây cuộc sống.
Tại trường Nguyễn Siêu, các con được chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giải quyết vấn đề và sáng tạo dưới sự gợi ý của giáo viên. Buổi dạy học tại di sản Nhà tù Hoả Lò giúp các con vận dụng những kiến thức đã học, đã trải nghiệm để tường thuật lại về một ngày sinh hoạt và làm việc trong chốn lao tù của các chiến sĩ cách mạng dưới chế độ cai trị hà khắc của thực dân Pháp. Đặc biệt, phần trình bày sẽ được thể hiện bằng hình thức dự án và tính điểm vào bài kiểm tra cuối kỳ.
.jpg)
